Waarde lezers. Afgelopen week werd ik gebeld door een kameraad van me, nochtans uit Amsterdam, maar binnenkort uit Haarlem. Ze verhuizen van een huis waar de akoestiek erg prettig is, 19e eeuws met houten vloeren en dikke muren, naar een nieuwbouw woning aan het water. Beide erg plezierig, kunt u van me aannemen.
Toen ik een tijdje geleden tijdens de verbouwingen bij ze binnenliep, had hij juist door de aannemer de muur achter de luidsprekers, laten voorzien van een extra laag isolatiemateriaal en op dat moment was die dikke schuimlaag nog niet afgetimmerd. Het huis was helemaal leeg, betonnen vloer, wanden en behoorlijk wat glas. Het viel me op dat de ruimte; ondanks dat deze leeg was, niet klonk als een badkamer. Die ene wand die van boven naar onder voorzien was van een dikke laag zacht materiaal, wist de reflecties voor 90% in toom te houden. Onze stemmen klonken zeer natuurlijk, zonder galm en erg plezierig.
Maar gisteren vertelde hij me dat sinds die wand afgetimmerd was met een laag en daarop stukwerk, dat de galm nogal aanzienlijk was toegenomen. Intussen stond zelfs het grootste deel van de huisraad al op z’n plek, inclusief kleed op de grond en stoffen bank. Alsnog een echo, juist op de spreekfrequenties. Aangezien hij zit te wachten op z’n nieuwe luidsprekers van DIESIS AUDIO, ter vervanging van z’n B&W’s diamond, toch wel een lichte bron van zorg. We bespraken wat mogelijkheden en onmogelijkheden. Ook hij is voorzien van een tederbeminde wederhelft en ook bij hen is niet alles mogelijk, als u begrijpt wat ik bedoel. Vast wel, maar dat is een terzijde.
Ik moest in de loop van de dag denken aan de tijd dat ik in Frankrijk woonde, een aangenaam verblijf bezat in de Bourgogne, genaamd Savilly in La Grande Verrière. Mijn toenmalige luistersalon was geluidsmatig namelijk erg plezierig. Dat kwam doordat de muren van onder tot boven betengeld waren. De techniek van het betengelen werd toegepast vanaf de 17e eeuw, toen de muren nog vochtig, koud, en ruw waren. Het had dus meerdere functies, een decoratieve, en een isolerende functie. Prettige bijkomstigheid was een sterke verbetering van de akoestiek.
Dus op de stenen muren waren raamwerken aangebracht met drukke motieven, zoals u mag verwachten in een Frans chateau. Hoewel ik het aanvankelijk wat oubollig vond, ben ik in de loop van de jaren dit systeem erg gaan waarderen. Het geluid was erg plezierig, ook wat klimaat betreft. De kamer voelde warm, ook zonder een aangestoken haardvuur. U begrijpt dat ik er vele uren heb doorgebracht met m’n toenmalige installatie.
Vanwege die flashback vroeg ik me af; waarom zouden we niet onze liefjes tegemoetkomen en de ruimte waar onze hifi set staat, niet verpesten met bass traps en allerlei akoestische lelijkheden. Waarom niet betengelen in de volledige breedte en hoogte van bijvoorbeeld de wand achter de luidsprekers (of natuurlijk een andere wand) met een stof welke dezelfde kleur heeft als de (meestal) witte muur.
Die techniek van het bespannen wordt nu nog steeds door een aantal vakmensen beheerst. Er wordt een raamwerk van latten aangebracht rondom de omtrek van de muur, daarover wordt jute of linnen gespannen. Dit is de betengeling. Zo ontstaat er een spouw, waardoor de stof als het ware voor de muur “zweeft”. Tussen de muur en de stof zou dan een laag molton aangebracht kunnen worden. Neem van mij aan; indien uw luisterruimte als een badkamer klinkt, is dit echt te overwegen. Omdat de kleur van de muur gekozen kan worden zal niemand er aanstoot aan geven. Ook mijn schoonmoeder niet, maar dat is een terzijde.
Picture it.